Η Κελεφά από το Κάστρο
Η Κελεφά από το Τσουμπάρι
Θέα από την Κελεφά προς Κάστρο
ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΚΕΛΕΦΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΗΣ
Η Κελεφά είναι ένα μικρό σε πληθυσμό χωριό του Νομού Λακωνίας αλλά κατέχει μία μεγάλη έκταση που την περιτριγυρίζει. Ανήκει στο Δήμο Ανατολικής Μάνης, ενώ παλαιότερα ήταν ανεξάρτητη Κοινότητα της επαρχίας Οιτύλου. Τριακόσια χρόνια πριν, επί Τουρκοκρατίας, υπήρξε καφαλοχώρι με Προβλεπτή διοικητή. Βρίσκεται σε ένα λόφο 250 περίπου μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και δεσπόζει της γύρω περιοχής. Κηρύχτηκε επίσημα ως παραδοσιακός οικισμός με την υπ’ αρίθμ. 912 Κήρυξη - Μεταβολή ΦΕΚ και είναι ένα από τα ωραιότερα και πλέον πανοραμικά χωριά της πατρίδας μας. Γύρω - Γύρω η Κελεφά περικλείεται από μικρά η μεγάλα βουνά. Η Κελεφά ανεβασμένη πάνω στο λόφο της, δεν αγναντεύει μόνο βουνά, αλλά και θάλασσα. Κοιτάζοντας δυτικά από την Κελεφά βλέπεις αριστερά το Κάστρο της και δεξιά το Οίτυλο. Στο μέσον της πανοραμικής εικόνας που δημιουργείται μπροστά σου, αντικρίζεις στο τέλος του λαγκαδιού, τη θάλασσα της Τσίπας και του Καραβοστάσι. Η θάλασσα δεν έχει τέλος, αν έχει ομίχλη μοιάζει με θαμπωμένο παραθυρόφυλλο, αν έχει ξαστεριά το μάτι δεν μπορεί να βρη την άκρη της θάλασσας. Η αύρα το καλοκαίρι και οι δυνατοί άνεμοι το χειμώνα είναι δύο χαρακτηριστικά του κλίματος της Κελεφάς.

 

Η Πάνω Βρύση
Η Κάτω Βρύση
Η Βρύση του Αγίου Γεωργίου

ΟΙ ΒΡΥΣΕΣ ΤΗΣ ΚΕΛΕΦΑΣ
Στην Κελεφά υπήρχαν τέσσερις (4) τουλάχιστον βρύσες, δύο όμως είναι οι βασικές. Η πάνω και η κάτω βρύση.

Ο Άγιος Βασίλειος και η πλατεία του
Ο Άγιος Γεώργιος και η πλατεία του
Η (Στροπιλάλα) και η πλατεία της

ΟΙ ΠΛΑΤΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΚΕΛΕΦΑΣ
Υπάρχουν τρεις πολύ όμορφες πλατείες που στολίζουν την Κελεφά α) του Αγίου Γεωργίου στο κάτω μέρος του χωριού β) του Αγίου Βασιλείου στη μέση και γ) της Παναγίας (Στροπιλάλα) στο πάνω και ψηλότερο μέρος αυτού.


Φραγκοσυκιά στην Κελεφά
Σφαράγγια ή Σπαράγκια στην Κελεφά

ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ ΚΕΛΕΦΑ ΤΟΥ 1950
Τα πιο συνηθισμένα προϊόντα, που καλλιεργούσαν και χρησιμοποιούσαν οι γονείς μας, τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια αλλά και νωρίτερα ήταν τα εξής: 1) Το στάρι 2) Οι ελιές για φάγωμα (χοντρολιές) και για λάδι 3) Τα λούπινα (δηλητηριώδες ψυχανθές στο μέγεθος φασολιού, χρώματος κίτρινο-λευκού) 4) Τα σύκα 5) Τα φραγκόσυκα 6) Τα ορτύκια 7) το τυρί το γίδινο - τουλουμίσιο 8) Το κρέας, κυρίως χοιρινό, κατσικίσιο και κυνήγι. Επί πλέον, από τα παραπάνω προϊόντα έφτιαχναν: α) Από το αλεύρι, το χωριάτικο ψωμί, τις τηγανίτες, τα λαλάγκια, τις λαγάνες και το χυλό. β) Από το αλεύρι με την προσθήκη γάλακτος και αυγών, τα μακαρόνια, τις χυλοπίτες και τον χόνδρο (από σιτάρι χονδρά αλεσμένο). γ) Από τα κουκιά τη φάβα. δ) Από τα λούπινα, τα λούπινα για φάγωμα, βρασμένα και αρμυρισμένα για 5-7 ημέρες, μέσα σε τσουβάλια στη θάλασσα της Τσίπας. ε) Από το χοιρινό και τα ορτύκια, παστό. στ) Από τις χοντρολιές, οι μεγαλύτερες παστώνονται τσακιστές. ζ) Από αλεύρι, γάλα, αυγά και μέλι, τις περίφημες δίπλες της Κελεφάς και γενικότερα της Μάνης. η) Περίφημα εθεωρούντο την εποχή εκείνη τα «σύγκλινα» της Κελεφάς, δηλαδή το καπνιστό χοιρινό που έφτιαχναν οι γονείς μας, τότε που το σάκχαρο, η χοληστερίνη, τα τριγλυκερίδια και άλλες αρρώστιες, δεν είχαν επικρατήσει στη ζωή των κατοίκων της.

Πιεστικό ελαιοτριβείου
Λιθάρι ελειοτριβείου
Πυθάρι λαδιού

ΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΕΛΕΦΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ 1950 ΕΛΑΙΟΤΡΙΒΕΙΑ
Στο πάνω μέρος του χωριού, μετά το καντούνι ήταν το ελαιοτριβείο του μπάρμπα Αντώνη Αβραμάκου. Μετά τον άγιο Βασίλειο και πριν το Καντούνι, ήταν το ελαιοτριβείο του μπάρμπα Τζανέτου Τζανετάκου και λίγο πριν τον άγιο Βασίλειο, ήταν το ελαιοτριβείο του μπάρμπα Τζανή του Τζωρτζάκη. Αυτά τα τρία ελαιοτριβεία, δούλευαν πυρετωδώς, πάνω από δύο μήνες, για να βγάλουν το λάδι των Κελεφιωτών, που ήταν το βασικό αλλά για πολύ καιρό και μοναδικό προϊόν της Κελεφάς, το οποίο με την πώλησή του, δημιουργούσε έσοδα και κάλυπτε βασικές οικογενειακές ανάγκες για εκατοντάδες χρόνια. ΑΛΛΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ, ΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΕΙΔΗ ΣΠΙΤΙΟΥ
Παρακάτω, γίνεται μία μικρή προσπάθεια, να περιγραφούν μερικά, σκεύη από εκείνα που χρησιμοποιούσαν οι γονείς μας, τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια αλλά και νωρίτερα. Τα βασικότερα από αυτά τα σκεύη είναι:
α) Η σκάφη β) Το σκαμνί γ) Το σαμάρι δ) Ο κόπανος ε) Η ξυλοκουτάλα στ) Το λυχνάρι ζ) Η σιδεροστιά η) Το αλέτρι θ) Το υνί ι) Η χύτρα ια) Το ταψί ιβ) Το τουλούμι ιγ) Ο Μάγκανος, στον οποίο κοπάνιζαν το λινάρι Στον Δένδρακα μαγκανίζανε το λινάρι μέχρι τα έτη 1955 - 1960, μέχρι τότε που σπέρνανε λιναρόσπορο ιδ) Τα πιθάρια για λάδι, ελιές κοπανιστές και άλλα προϊόντα.


ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΠΟΥ ΤΕΙΝΟΥΝ ΝΑ ΞΕΧΑΣΘΟΥΝ
Γιά παράδειγμα: 1) Ο ΔΕΝΔΡΑΚΑΣ. Στην άκρη του χωριού προς την κατεύθυνση του Οιτύλου, στο κτήμα του συχωρεμένου θείου μου, Γεωργίου Ιωάννου Γλετζάκου, βρισκόταν ένα μεγάλο δένδρο, ένας «δένδρακας». Στο μικρό αυτό κτήμα βρισκόταν και ο «Μάγκανος», το ξύλινο εκείνο εργαλείο στο οποίο πήγαιναν οι Κελεφιώτες και κοπάνιζαν το λινάρι. 2) ΚΑΤΑΠΑΚΤΕΣ η ΚΑΤΑΒΟΘΡΕΣ. Ήταν μεγάλα δωμάτια (κρυψώνες) μέσα στό έδαφος. Τέτοιες καταπακτές, υπήρχαν στην Κελεφά πολλές, τουλάχιστον μία σε κάθε σπίτι. 3) ΣΠΗΛΑΙΑ ΚΑΙ ΣΠΗΛΙΑΚΙΑ. Η Κελεφά, έχει εκατοντάδες τέτοια παντού, πιθανόν ορισμένα να έχουν και αρχαιολογική αξία.


Για περισσότερα διαβάστε το βιβλίο του κ. Γεωργίου Δ. Γλετζάκου «Η ΚΕΛΕΦΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ» που διατίθεται στο βιβλιοπωλείο «ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΜΑΝΗ» στην Αρεόπολη.